Các nền kinh tế trong khu vực chuẩn bị cho việc mở cửa trở lại ra sao?

Từ chiến lược “không Covid-19”, Singapore đang dần chuyển sang chiến lược “phục hồi từ Covid-19”. Giới chức nước này đã xác định mục tiêu phải học cách sống chung với Covid-19 vì cho rằng chưa thể diệt trừ tận gốc dịch bệnh do virus cứ liên tục biến đổi. Tuy nhiên, để đi đến quyết định thay đổi thận trọng này, Singapore đã có một kế hoạch cụ thể và đạt được điều kiện quan trọng là tỷ lệ tiêm chủng cao.

Các số liệu mới công bố cho thấy, Singapore đã tiêm đủ hai mũi vaccin ngừa Covid-19 cho 80% dân số nước này, vượt qua hầu hết các quốc gia phát triển khác, qua đó tạo điều kiện vững chắc cho việc mở cửa trở lại nền kinh tế. Để so sánh, nước Anh đã mở cửa nền kinh tế trở lại khi mới chỉ đạt tỷ lệ tiêm vaccin là 65% dân số, thấp hơn nhiều so với Singapore.

“Chúng tôi đã vượt qua một cột mốc quan trọng khi 80% dân số của Singapore đã được tiêm đầy đủ hai liều”, Bộ trưởng Y tế Singapore Ong Ye Kung viết trên Facebook hôm 29-8. “Điều này đồng nghĩa với việc Singapore đã tiến thêm một bước nữa trong cuộc chiến chống Covid-19”.

Theo các quan chức cấp cao, cột mốc này là một phần trong chiến lược thận trọng của Chính phủ Singapore: đẩy mạnh tỷ lệ chủng ngừa để từng bước mở lại nhiều hơn các hoạt động kinh tế, xã hội và du lịch không cần cách ly.

Bằng cách này, Singapore đang hy vọng có thể kiểm soát số ca bệnh nặng và những trường hợp tử vong do Covid-19, đồng thời ngăn chặn việc dịch bệnh bùng phát mạnh có thể gây áp lực lên hệ thống y tế và dẫn tới các biện pháp phong tỏa mới. Đây là điều rất ít quốc gia đang mở cửa biên giới có thể làm được.

Singapore hiện đang áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội chặt chẽ hơn so với hầu hết trung tâm tài chính toàn cầu khác ở châu Á. Nước này cũng đang có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất thế giới – chỉ thấp hơn những nơi như Gibraltarm Maldives và Malta. Tuy vậy, Singapore vẫn yêu cầu người nhập cảnh từ nước ngoài phải cách ly hai tuần trong khách sạn, và chỉ cho phép tối đa năm người tụ tập.

Singapore đã bắt đầu nới lỏng các hạn chế trong những tuần gần đây. Từ ngày 10-8, chính phủ nước này đã cho phép các nhà hàng phục vụ tại chỗ cho những người đã tiêm đủ hai mũi vaccin. Một tuần sau đó, 50% số nhân viên của các doanh nghiệp cũng được phép quay lại văn phòng. Các không gian có lượng lớn người lui tới như trung tâm thương mại và rạp chiếu phim cũng được tăng sức chứa, trong khi yêu cầu người vào những địa điểm công cộng phải đo nhiệt độ, vốn được đặt ra từ đầu đại dịch cũng được dỡ bỏ.

Từ chiến lược “không Covid-19”, Singapore đang dần chuyển sang chiến lược “phục hồi từ Covid-19”. Giới chức nước này đã xác định mục tiêu phải học cách sống chung với Covid-19 vì cho rằng chưa thể diệt trừ tận gốc dịch bệnh do virus cứ liên tục biến đổi.

Để đảm bảo an toàn cho môi trường làm việc, Singapore đã khuyến cáo các doanh nghiệp nên thực hiện xét nghiệm Covid-19 thường xuyên đối với các nhân viên chưa được tiêm chủng.

Quy định này là bắt buộc đối với một số ngành nhất định. Theo đó, kể từ ngày 1-10, người lao động trong các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, chăm sóc người cao tuổi và dịch vụ ăn uống sẽ được yêu cầu tiêm chủng hoặc xét nghiệm thường xuyên.

“Trong mọi trường hợp, người sử dụng lao động không nên chấm dứt hoặc đe dọa chấm dứt hợp đồng của một nhân viên chỉ dựa trên tình trạng tiêm chủng”, tuyên bố chung của Bộ Nhân lực, Bộ Y tế, Hiệp hội Liên minh thương mại quốc gia và Liên đoàn Người sử dụng lao động quốc gia Singapore nêu rõ. “Tuy nhiên, người sử dụng lao động có thể thực hiện quyền chấm dứt hợp đồng lao động nếu nhân viên chưa được tiêm ngừa không tuân thủ các biện pháp hợp lý tại nơi làm việc”.

Trong một nỗ lực lớn nhất nhằm mở cửa trở lại nền kinh tế, Singapore đang thực hiện các bước đi để chào đón những khách du lịch đã tiêm chủng tới từ một số quốc gia. Kể từ tháng tới, Singapore sẽ cho phép hành khách đã hoàn thành tiêm chủng nhập cảnh từ Brunei và Đức được miễn cách ly, sau khi đã xét nghiệm Covid-19 đầy đủ.

Bên cạnh đó, Singapore cũng đang xem xét việc tiêm nhắc lại cho những người đã được chủng ngừa hai mũi vaccin, đặc biệt là những người bị suy giảm miễn dịch nghiêm trọng. Đề xuất này dự kiến sẽ sớm được thông qua. Chính phủ Singapore cũng đang lên kế hoạch tiêm chủng ngừa Covid-19 cho trẻ em dưới 12 tuổi vào đầu năm 2022 sau khi tính an toàn và hiệu quả của vaccin đã được nghiên cứu đầy đủ.

Sau 18 tháng gần như bị đóng cửa với phần còn lại của thế giới, Úc đang chuẩn bị mở cửa trở lại, cho phép công dân của mình đi du lịch ra nước ngoài và có khả năng chào đón du khách quốc tế trở lại. Biên giới của Úc vẫn bị đóng cửa kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu và chính phủ nước này theo đuổi chiến lược “không Covid-19”. Tuy nhiên, sự xuất hiện của biến thể Delta dễ lây lan hơn, đang buộc Úc phải chấp nhận sự thay đổi.

New South Wales – tiểu bang đông dân nhất tại Úc đang ghi nhận số ca nhiễm mới cao kỷ lục hàng ngày, trong khi hơn 50% dân số Úc hiện đang phải tuân thủ các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt. Trong một bài báo đăng tải trên nhiều tờ báo lớn của Úc hồi đầu tuần trước, Thủ tướng Scott Morrison đã phải thừa sự thất bại khi theo đuổi chiến lược “không Covid-19”, đồng thời đề cập đến việc cần thay đổi chiến lược chống dịch hiện nay.

“Việc chuyển trọng tâm của chúng ta từ số ca nhiễm bệnh sang việc thực sự xem xét xem có bao nhiêu người đang bị bệnh nặng và cần nhập viện sẽ ngày càng quan trọng hơn. Rốt cuộc, đây mới là cách chúng ta ứng phó với tất cả các bệnh truyền nhiễm khác”, Thủ tướng Scott Morrison viết.

Trong bối cảnh đó, bất chấp việc số ca nhiễm mới tại Sydney – thành phố đông dân nhất Úc đạt mức cao kỷ lục 1.029 ca vào hôm thứ Năm (26-8), Thủ hiến bang New South Wales Gladys Berejiklian khẳng định, đang thúc đẩy việc nới lỏng các hạn chế – một động thái vốn được coi là không thể trong thời kỳ bùng phát dịch trước đó. Bà cho biết, các nhóm năm người nếu được tiêm ngừa đầy đủ sẽ được phép tụ tập tại các không gian ngoài trời.

Bà Berejiklian sau đó cũng yêu cầu cộng đồng và các ngành công nghiệp chuẩn bị cho việc mở cửa trở lại khi tiểu bang đạt được tỷ lệ 70% dân số đủ điều kiện được tiêm chủng đầy đủ hai mũi vaccin ngừa Covid-19. Báo chí Úc cũng cho biết, một khi tiểu bang này đạt tỷ lệ tiêm ngừa 70% dân số, các quán bar, nhà hàng, phòng tập thể dục sẽ được mở cửa hoàn toàn cho những người dân đã tiêm ngừa đầy đủ.

Với dự đoán rằng hầu hết người dân Úc sẽ được bảo vệ khỏi nguy cơ bệnh nặng khi mắc Covid-19, hãng hàng không lớn nhất nước này – Qantas – đã công bố chiến lược khởi động lại các chuyến du lịch quốc tế. “Triển vọng bay ra nước ngoài có thể còn xa vời, đặc biệt là khi các tiểu bang New South Wales và Victoria vẫn đang bị phong tỏa.

Nhưng tốc độ tiêm vaccin như hiện tại đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ có nhiều tự do hơn trong vài tháng tới,” giám đốc Qantas Alan Joyce tuyên bố. “Và với việc tỷ lệ tiêm vaccin đang dần tiến tới mức 80% mà Quốc hội yêu cầu vào cuối năm nay, chúng tôi cần phải lên kế hoạch trước cho việc khởi động lại các chuyến bay quốc tế”.

Hãng hàng không này cho biết, kể từ giữa tháng 12, các chuyến bay từ Úc tới các điểm đến an toàn, có thể bao gồm Singapore, Anh, Canada, Nhật Bản và Mỹ sẽ được nối lại. Các chuyến bay đến Hồng Kông (Trung Quốc) dự kiến sẽ được mở lại vào tháng 2-2022 trong khi phần còn lại của mạng lưới hàng không quốc tế dự kiến sẽ phục hồi trong tháng 4-2022.

Giới chức Úc cũng đã đàm phán một thỏa thuận với Apple và Goolge về việc cho phép điện thoại iPhone và Android lưu trữ hồ sơ tiêm chủng Covid-19, được cho là cần thiết đối với bất kỳ chuyến du lịch quốc tế nào. Chính phủ Úc coi hộ chiếu vaccin là một cách hữu hiệu để người dân nước này có thể đi ra nước ngoài mà không cần phải cách ly.

Úc cũng hy vọng sẽ chào đón du khách quốc tế trở lại, nhưng Thủ tướng Morrison nhấn mạnh rằng, điều này sẽ phụ thuộc vào việc liệu Úc có thể tin tưởng vào chứng chỉ vaccin của các quốc gia đối tác hay không, trong bối cảnh đã có nhiều vụ việc về làm giả chứng nhận tiêm chủng tại Mỹ và châu Âu.

Ngày 27-8, tại cuộc họp của Trung tâm Xử lý tình hình dịch Covid-19 Thái Lan (CCSA), Thủ tướng Prayut Chan-o-cha, hiện cũng là Chủ tịch CCSA, cho rằng Thái Lan cần chuẩn bị cho một tương lai cùng chung sống với đại dịch Covid-19, bằng cách thừa nhận rằng virus sẽ không bao giờ biến mất và sẽ tiếp tục biến đổi. Để thực hiện điều này, cần phải nhắm tới mục tiêu bảo đảm sự cân bằng giữa các biện pháp kiểm soát dịch và cho phép người dân quay trở lại cuộc sống bình thường, khôi phục các hoạt động kinh tế.

Cũng tại cuộc họp này, CCSA đã nhất trí phê chuẩn việc nới lỏng một số biện pháp phòng dịch tại 29 tỉnh thuộc vùng “đỏ đậm” (các vùng có sự kiểm soát dịch tối đa). Theo đó, các nhà hàng, trung tâm thương mại, tiệm làm đẹp, massage, sân vận động, công viên sẽ được mở cửa với điều kiện tuân thủ những biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt như giãn cách xã hội, đảm bảo thông gió tốt, đảm bảo nhân viên và khách đều tiêm vaccin đầy đủ hoặc xét nghiệm âm tính.

Theo tờ Bangkok Post, hệ thống phân vùng kiểm soát Covid-19 vẫn giữ nguyên và các ủy ban kiểm soát tại các tỉnh sẽ tuyên bố cơ sở nào đủ điều kiện để hoạt động. Tại 29 vùng “đỏ đậm” có nguy cơ lây nhiễm cao, các hàng quán có thể mở cửa, trong đó, các nhà hàng có máy lạnh ở trong nhà sẽ được phép đón tiếp 50% lượng khách thông thường, trong khi các nhà hàng không có máy lạnh có thể đón tiếp 75% lượng khách.

Bà Apisamai Srirangson – trợ lý phát ngôn viên của CCSA – cho biết “Các quán ăn sẵn sàng cung cấp dịch vụ ăn uống sẽ phải đóng cửa lúc 20 giờ và cấm bán đồ uống có cồn. Tương tự, các trung tâm mua sắm và cửa hàng tiện lợi cũng phải đóng cửa lúc 20 giờ”.

Các dịch vụ khác như thẩm mỹ viện hay làm tóc chỉ được phép phục vụ mỗi khách hàng không quá một giờ đồng hồ, trong khi cơ sở massage chỉ được massage chân. Trung tâm mua sắm đã có thể mở cửa trở lại, trong khi các cơ sở khác như nơi dạy thêm, rạp hát, cơ sở spa, công viên nước và giải trí, phòng tập thể dục, bể bơi, phòng họp vẫn chưa được hoạt động. Sân vận động ngoài trời và công viên công cộng được mở cửa nhưng các sự kiện thể thao tại những sân vận động này không được có khán giả, và chỉ hoạt động đến 20 giờ.

CCSA cũng kêu gọi người dân hạn chế di chuyển liên tỉnh. Các phương tiện giao thông công cộng có thể chở 75% khách, nhưng hành khách và tài xế đều phải đeo khẩu trang và xe buýt đường dài cách từ 2 đến 3 tiếng đồng hồ phải dừng lại để thông gió toàn bộ xe.

Bà Apisamai nhận định “Việc nới lỏng các biện pháp hạn chế đối với các doanh nghiệp ở 29 tỉnh đỏ đậm sẽ là một nỗ lực nhằm cải thiện sự cân bằng giữa an toàn sức khỏe cộng đồng và phục hồi kinh tế”.

Nguồn: Bloomberg, Diplomat, Bangkok Post, Hrmasia

Lạc Diệp